Bireysel Emeklilik

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), Türkiye’de yürürlükte olan, bireylerin gelecekteki emeklilik dönemlerinde daha rahat bir yaşam sürdürebilmeleri için oluşturulmuş özel bir tasarruf sistemidir. Devletin sunduğu teşviklerle desteklenen BES, bireylerin belirli bir süre boyunca düzenli ödeme yaparak, emekliliklerinde ek gelir elde etmelerini sağlar.
BES, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan emeklilik maaşına ek olarak bireylere finansal güvence sunan bir sistemdir. Özel emeklilik fonları aracılığıyla yönetilen BES, katılımcıların yaptıkları ödemeleri uzun vadeli yatırımlara yönlendirerek birikimlerini değerlendirir.
BES’e katılım tamamen isteğe bağlıdır ve 18 yaşını dolduran herkes sisteme dahil olabilir. Son yıllarda yapılan düzenlemelerle 18 yaş altındaki çocuklar için de BES açma imkânı sağlanmıştır. 
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu uyarınca yürürlüğe giren BES; tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanır. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumu'nda mevcut olan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmaz. BES, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır
Ödediğiniz katkı paylarının %30’una karşılık gelen tutar Devlet katkısı olarak bireysel emeklilik hesabınıza ödenmektedir. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği Devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin toplam brüt asgari ücret tutarının %30’unu geçemez . Anılan sınırı aşan katkı payı ödemeleri devreden katkı payı olarak her yılın ilk günü şirket hesaplarına intikal etmiş katkı payı olarak muamele edilmek suretiyle Devlet katkısı hesaplamasında dikkate alınacaktır. 

BES’e tercih ettiğiniz bir emeklilik şirketinden emeklilik ürünü (emeklilik planı) alarak girebilirsiniz.

Emeklilik şirketi, size sisteme girme kararınızı etkileyebilecek hususlar hakkında bilgi verir ve emekliliğe yönelik beklentileriniz, gelir düzeyiniz ve yaşınıza uygun bir emeklilik planı teklifi sunar. Teklifi kabulünüz, belgeleri usulüne uygun olarak doldurup imzalamanız veya elektronik iletişim araçları kullanarak onaylamanız ile bir emeklilik sözleşmesine sahip olabilirsiniz. Satın aldığınız emeklilik planı kapsamında emeklilik şirketiniz tarafından kesinti yapılabilir.
Emeklilik planınız çerçevesinde ödediğiniz katkı payları, planınızda öngörülmüşse kesintiler yapıldıktan sonra emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. Birikiminizin hangi fon veya fonlarda değerlendireceğine risk ve beklenti tercihinize göre siz karar verebilirsiniz. Herhangi bir fon dağılımı tercihinde bulunmazsanız birikimleriniz, dâhil olduğunuz emeklilik planı kapsamında sunulan standart fonda yatırıma yönlendirilir. Fonlar uzman portföy yöneticileri tarafından yönetilir.Emeklilik şirketi tarafından, fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan mevzuat sınırları içerisinde gider ve işletim kesintisi yapılır.

Emeklilik sözleşmenizde katkı payı tutarınızı, emeklilik şirketinizi, emeklilik planınızı ve fonlarınızı mevzuatta belirlenen sınırlamalar çerçevesinde değiştirebilirsiniz. Dilediğiniz zaman katkı payı ödemeye ara verebilir ve yeniden başlayabilirsiniz.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen hallerde ve koşullarda sistemden ayrılmadan, Devlet katkısı hesabındaki tutarlarınız hariç hesabınızdaki birikim tutarının yüzde ellisine kadar ve kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde yirmi beşini aşmamak üzere Devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme alabilirsiniz.
Emekli olabilmeniz için, sisteme ilk giriş tarihinden itibaren 10 yıl süreyle sistemde kalmanız ve 56 yaşınızı doldurmanız gerekir. Söz konusu şartları sağladıktan sonra sistemde kalıp katkı payı ödemeye devam edebilir ve birikimlerinizin daha da büyümesini sağlayabilirsiniz.

Emekliliğe hak kazanmanız ve bu hakkı kullanmanız durumunda,

Bireysel emeklilik hesabındaki birikiminiz ve Devlet katkısı hesabındaki tutarın bir kısmının veya tamamının defaten ödenmesini talep edebilirsiniz.
BES’te kalıp birikimlerinizi belirleyeceğiniz geri ödeme planına göre emeklilik şirketinden  kısım kısım  almayı tercih edebilirsiniz.
Birikimlerinizin bir kısmı veya tamamı ile yıllık gelir sigortası satın alarak, düzenli gelir elde edebilirsiniz.
İstediğiniz anda birikimlerinizi alarak sistemden ayrılabilirsiniz. Ayrılmanız halinde, emeklilik şirketince tarafınıza yapılacak ödemeler için elde ettiğiniz getiri tutarı üzerinden gelir vergisi (stopaj) kesintisi yapılır. 

Stopaj kesintisi oranı;

Sistemden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için %5,
10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte sistemden emeklilik hakkı elde etmeden ayrılan katılımcılar için %10,
10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılan katılımcılar için ise %15’tir.

BES, şeffaflığın ve güvenliğin sağlanması amacıyla Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu , Sermaye Piyasası Kurulu, Emeklilik Gözetim Merkezi, Takasbank ve bağımsız denetim şirketlerinin denetim, gözetim ve kontrolü altındadır.

BES’in amaçları özetle şu şekilde sıralanabilir;

BES'in Avantajları Nelerdir?

%30 Devlet Katkısı: Yatırdığınız her 100 TL’ye ek olarak devlet 30 TL katkı sağlıyor. Üstelik bu katkı yıllık belirlenen üst sınıra kadar devam ediyor!
Vergi Avantajı: BES birikimleriniz stopaj avantajı sayesinde vergi yükünüzü minimize eder.
Profesyonel Fon Yönetimi: Yatırımlarınız uzmanlar tarafından yönetilir, böylece tasarruflarınız değer kazanır.
İsteğe Bağlı Katılım: Gelirinize ve bütçenize uygun olarak ödeme planınızı kendiniz belirleyebilirsiniz.
Ekstra Gelir Kaynağı: Emeklilik döneminizde mevcut gelirinizin yanında BES’ten ek bir maaş alabilirsiniz.